IoT Veri Protokolleri
IoT, yani Nesnelerin İnterneti denince, aklımıza internet aracılığıyla birbirine bağlı olarak çalışan çok sayıda akıllı cihazdan oluşan ağlar geliyor. Doğal olarak, bu ağların iyi çalışması ve görevlerini kusursuzca yerine getirebilmesi için, cihazlar ve düğümler arasındaki iletişimin çok iyi olması gerektiğini sonucunu çıkarabiliriz. İşte bu iletişimin düzenli bir şekilde yürütülebilmesi için, IoT veri protokollerinin varlığına ihtiyaç duyulur. Bu yazımızda, sizlere başlıca IoT veri protokolleri hakkında bilgi vermeye çalışacağız.
IoT sistemlerindeki veri protokolleri kabaca, tıpkı biz insanların birbirimizle anlaşmak için kullandıklarımız gibi, internet üzerindeki “nesnelerin” de birbiriyle iletişim kurmak için kullandıkları özel diller biçiminde tarif edilebilir. Gelin, IoT sistemlerdeki cihazların birbiriyle konuştuğu bu diller hakkında genel bilgilere bir göz atalım.
1. MQTT (Message Queuing Telemetry Transport)
Cihazlar arasında, yayıncı-üye temelli basit veri akışını sağlayan bu IoT veri protokolü, hafif (lightweight) bir protokol olmasıyla öne çıkıyor. Bu sayede, cihazlar için oldukça düşük güç tüketmeyi mümkün kılan bu protokol, TCP/IP üzerinde çalışabiliyor olmasıyla da kullanım alanını genişletiyor.
Özellikle endüstriyel IoT uygulamalarında bir standart halini almış olan MQTT, ne yazık ki tanımlanmış bir veri gösterimi ve cihaz yönetimi yapılandırması modundan mahrum olmak gibi bir dezavantaj taşıyor.
2. CoAP (Constrainad Application Protocol)
CoAP aslında hepimizin kullandığı ve internet de dediğimiz “World Wide Web”’in veri protokolü olan HTTP (Hypertext Transfer Protocol) temelli IoT sistemlerde kullanılmak üzere geliştirilmiş bir protokol. CoAP temel olarak, internetin ücretsiz olarak kullanılmak üzere, herkese açık altyapısından yararlanmak isteyen IoT çözümleri için, “ağır” ve “yüksek tüketimli” olabilen HTTP’yi, IoT cihazlar ve ağ yapılarına uygun bir modele dönüştürüyor.
Kısıtlı kaynaklara sahip IoT cihazlar arasındaki iletişimi sağlamak için ideal bir çözüm sunan CoAP, yaygın olarak akıllı enerji ve akıllı bina uygulamalarında kullanılıyor.
3. AMQP (Advanced Message Queuing Protocol)
AMQP, sunucular arasındaki işlemsel iletilerin gönderilmesi için kullanılan açık kaynaklı bir protokol. Gelen işlem mesajlarını önceliklendirmek ve saklamakla birlikte, bu iki işlem arasında ilişkisel bir süreç yürütmek de AMQP’nin yapabildikleri arasında.
Yüksek güvenlik ve kararlılıkla çalışması ile, sunucu tabanlı, büyük uygulamalarda kullanılmaya uygun olan AMQP’den, genel olarak bankacılık sektöründe yararlanılmakta. “Ağırlığı” ve yüksek kaynak ihtiyacı nedeniyle, sensör tabanlı küçük IoT cihazları ile kullanılmaya pek uygun bir protokol değil.
4. DDS (Data Distribution Service)
Tıpkı MQTT’de olduğu gibi yayıncı-üye sistemine uygun olarak da çalışabilen DDS, IoT sistemlerde ölçeklenebilir ve yüksek kaliteli iletişimin gerçekleştirilmesine hizmet eden bir protokol.Büyük çaplı bulut uygulamalarından, sensör tabanlı küçük IoT cihazlardan oluşan ağlara, birçok farklı tür ve ebattaki uygulamanın iletişim çözümü olarak kullanılabilen bu esnek protokol, gerçek zamanlı ve gömülü sistemler için “biçilmiş kaftan” denilebilecek bir nitelikte.
5. HTTP (Hypertext Transfer Protocol)
Elbette, artık neredeyse dünyada kullanmayan kimsenin kalmadığı internetin arkaplanındaki asıl protokol olan HTTP de, IoT sistemlerin iletişim ihtiyaçları için kullanılabiliyor. Ne var ki, yine “ağırlığı” ve yüksek kaynak ihtiyacı nedeniyle bu kullanım biçimi fazlaca tercih edilmiyor.
HTTP protokolü, PC’lerin üç boyutlu yazıcılara bağlandığı ağlar gibi büyük boyutlu verilerin transfer edilmesini gerektiren çözümlerde kendine kullanım alanı buluyor.
6. WebSocket
2011 yılında, “HTML5 İnitiative”in bir parçası olarak geliştirilen WebSocket protokolü, mesajların sunucu ve istemci tabanlı olarak iletilmesini sağlayan bir yapıda.
Çok sayıda cihaz arasında kesintisiz bir veri aktarımı kurulmasını gerektiren alanlarda, oldukça işe yarar özellikler gösteren WebSocket protokolü, internet üzerinden kurulan bağlantıların yönetilmesine ilişkin olarak ortaya çıkabilen karmaşık problemlerin üstesinden gelinmesine yardımcı oluyor.
Bu yazımızda IoT teknolojinde kullanılan başlıca veri iletişimi protokolleri üzerinde durduk. Verdiğimiz bilgileri yararlı bulduysanız, Ankaref Blog anasayfasından diğer yazılarımıza da göz atmak isteyebilirsiniz. Bir sonraki Ankaref Blog yazısında görüşmek üzere, hoşça kalın.